Eqazet.online xəbər verir ki, Texnologiyanın sürətli inkişafı tibbi və elmi sahələrdə inanılmaz nailiyyətlərə yol açır. Son illərin ən mübahisəli və eyni zamanda ən böyük inqilabi yeniliklərindən biri də Elon Musk-ın rəhbərlik etdiyi Neuralink şirkətinin insan beyninə implantasiya olunan çip texnologiyasıdır. Bu yaxınlarda Neuralink-in ilk uğurlu insan təcrübəsi keçirildi: beyin çipi onurğa beynində zədə olan, tam iflic bir insana yalnız düşüncələri ilə kompüter üzərində nəzarət etmə imkanı verdi.
Bu hadisə texnologiya və tibb sahəsində böyük bir sıçrayış hesab olunsa da, onun gətirə biləcəyi etik, təhlükəsizlik və sosial problemlər də ciddi müzakirələrə səbəb olub. Bəs bu kəşf insanlığa ümid verən bir texnoloji nailiyyətdir, yoxsa təhlükəli bir gələcəyin başlanğıcı?
Neuralink-in Çipi Necə İşləyir?
Neuralink çipi insan beyninə yerləşdirilən və neyronlar arasında gedən elektrik siqnallarını oxuyaraq onları rəqəmsal məlumatlara çevirən bir implantdır. Bu texnologiya Beyin-Maşın İnterfeysi (BMI – Brain-Machine Interface) prinsipi əsasında işləyir.
Bu çip vasitəsilə iflic insanlar kompüter kursorlarını hərəkət etdirə, yazı yaza və hətta müxtəlif cihazları idarə edə bilərlər. Sistemin əsas iş prinsipi aşağıdakı kimidir:
- Neyronlardan Siqnal Qəbul Edilməsi: Beyin neyronları elektrik impulsları vasitəsilə informasiya ötürür. Neuralink çipi bu impulsları qəbul edərək onları kodlaşdırır.
- Siqnalların Kompüterə Ötürülməsi: Çip toplanmış məlumatları simsiz rabitə vasitəsilə xarici bir qurğuya göndərir.
- Siqnalların Şifrəsinin Açılması: Kompüter xüsusi alqoritmlər vasitəsilə beyin siqnallarını emal edir və istifadəçinin düşündüyü hərəkətləri icra edir.
İlk testlər göstərib ki, Neuralink-in beyin çipi istifadəçiyə fiziki olaraq hərəkət etmədən yalnız düşüncə gücü ilə ekrandakı obyektləri hərəkət etdirmək imkanı yaradır.
İlk İstifadəçi Kimdir və Nə Bacarır?
Elon Musk Neuralink-in ilk insan üzərində sınağının uğurla həyata keçirildiyini elan edib. Həmin şəxs onurğa beyni zədələndiyi üçün bədəninin aşağı hissəsini hərəkət etdirə bilməyən bir insandır. Neuralink çipinin implantasiyasından sonra o, düşüncələrinin gücü ilə kompüterdə kursoru idarə edə bilib.
Musk bu texnologiyanın təkcə hərəkət imkanlarını bərpa etmək üçün yox, eyni zamanda iflic, ALS, Parkinson və digər nevroloji xəstəliklərdən əziyyət çəkən insanların həyat keyfiyyətini artırmaq üçün də istifadə olunacağını bildirib.
Amma bu yenilik təkcə tibb sahəsində deyil, eyni zamanda hərbi, təhlükəsizlik və süni intellektlə bağlı müxtəlif sahələrdə də tətbiq edilə bilər.
Neuralink-in Potensial Faydaları
- İflic İnsanlar Üçün Yeni Ümid: Ən əsas məqsəd iflic və hərəkət məhdudiyyətləri olan insanların həyatını yaxşılaşdırmaqdır.
- Nevroloji Xəstəliklərin Müalicəsi: Parkinson, epilepsiya və ALS kimi xəstəliklərin müalicəsində çip texnologiyası böyük kömək edə bilər.
- Süni İntellektlə Birbaşa Əlaqə: İnsan beyninin süni intellekt sistemləri ilə inteqrasiyası mümkün ola bilər. Bu, insanların düşüncə ilə maşınları idarə etməsinə imkan verəcək.
- Yaddaş və Öyrənmə Prosesi: Gələcəkdə Neuralink çipinin insan beyninin yaddaş gücünü artırmaq və yeni bilikləri daha sürətli mənimsəməyə kömək edə biləcəyi iddia olunur.
Təhlükələr və Etik Narahatlıqlar
Beyin çipi texnologiyası hər nə qədər ümidverici görünsə də, onun bir çox riskləri də var.
- Beyin Məlumatlarının Oğurlanması: Çip beyin fəaliyyətini qeydə aldığı üçün hakerlər tərəfindən idarə oluna və ya insanların şəxsi düşüncələri oğurlana bilər.
- İnsan Beyninin Manipulyasiya Edilməsi: Gələcəkdə bu texnologiyanın düşüncələri manipulyasiya etmək və insanların qərarvermə prosesinə təsir etmək üçün istifadə olunacağı ehtimalları var.
- Mütləq Gücə Sahib Olan Şirkətlər: Beyin çiplərinin ticarət məqsədilə istifadə edilməsi insanları böyük texnologiya şirkətlərinin nəzarəti altına sala bilər.
- Hərbi İstifadə: Bu texnologiya əsgərlərin döyüş meydanında daha güclü və sürətli reaksiya verməsi üçün tətbiq edilə bilər, bu da etik problemlər yarada bilər.
Bütün bu narahatlıqlar bu texnologiyanın gələcəkdə necə tənzimlənəcəyi və onun insan həyatına necə təsir edəcəyi barədə mühüm suallar yaradır.
Son Nəticə: Möcüzə, yoxsa Təhlükə?
Neuralink-in beyin çipi insanlıq üçün böyük bir texnoloji irəliləyiş kimi görünür. O, əlilliyi olan insanlara yeni ümid verir və süni intellektlə insan beyninin birləşdirilməsi ideyasını reallaşdırır.
Lakin bu texnologiyanın nəzarətsiz və tənzimlənmədən inkişaf etməsi ciddi fəsadlara səbəb ola bilər. İnsanların düşüncələrinin idarə olunması, beyin məlumatlarının təhlükəsizliyi və süni intellektlə bağlı etik məsələlər hələ də açıq qalır.
İnsanlıq yeni bir texnoloji dövrün astanasındadır: bu dövr bizə yeni imkanlar vəd edirmi, yoxsa gələcəyin ən böyük təhlükəsini formalaşdırır? Bu suala cavab yalnız zamanla bəlli olacaq.
