Uzun müddət ac qalmaq bir çox insanın arıqlamaq və ya bədənini detoks etmək məqsədilə seçdiyi üsullardan biridir. Bu cür qidalanma rejimləri, xüsusilə də aralıq ac qalmalar (intermittent fasting) və ya su orucları, bəzən sağlamlığa faydalı ola bilsə də, nəzarətsiz və uzun müddətli ac qalmaq orqanizmə ciddi zərər verə bilər. Orqanizmin normal fəaliyyət göstərməsi üçün enerji mənbələrinə ehtiyacı var. Bu enerji əsasən qidalar vasitəsilə alınır. Uzun müddət ac qaldıqda bədənin enerji ehtiyatları tükənir və bu da müxtəlif sağlamlıq problemlərinə yol açır. Bu məqalədə uzun müddət ac qalmağın bədənə təsirləri və bunun nəticələrini araşdıracağıq.
Orqanizmin enerji ehtiyatlarının tükənməsi
Orqanizm enerji ehtiyatlarını ilk növbədə karbohidratlar vasitəsilə təmin edir. Qida qəbul edildikdə bədən bu karbohidratları qlikozaya çevirir və enerji olaraq istifadə edir. Uzun müddət ac qaldıqda isə bu ehtiyatlar tükənir və orqanizm enerji üçün yağ və əzələ toxumalarına müraciət etməyə başlayır. Bu bədənin əzələ kütləsini itirməsi və nəticədə zəifləməsi ilə nəticələnir. Enerji çatışmazlığı həm də beyin funksiyalarının zəifləməsinə, diqqət və yaddaş problemlərinə səbəb ola bilər. Uzun müddət davam edən bu vəziyyət bədəndə ciddi fizioloji dəyişikliklərə gətirib çıxara bilər.
Qan şəkərinin düşməsi
Ac qalmaq bədəndə qan şəkərinin sürətlə azalmasına səbəb ola bilər. Qan şəkərinin düşməsi hipoglisemiya olaraq tanınır və ciddi sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər. Hipoglisemiya baş ağrısı, zəiflik, əsəbilik və hətta huşunu itirmə ilə nəticələnə bilər. Qan şəkərinin uzun müddət aşağı səviyyədə qalması isə beyin funksiyalarına zərər verə bilər. Bu səbəbdən, uzun müddət ac qalmaq qan şəkərinin sabitliyini təmin etmək üçün diqqətlə planlaşdırılmalıdır.
Metabolizmin zəifləməsi
Uzun müddət ac qalmaq metabolizmin yavaşlamasına səbəb olur. Bədən enerji çatışmazlığını kompensasiya etmək üçün metabolizm sürətini azaldır. Bu da arıqlama prosesinin əksinə işləyərək bədənə alınan qidaların daha çox yağ olaraq yığılmasına səbəb ola bilər. Metabolizmin yavaşlaması nəticəsində həm də hormon səviyyələri dəyişə bilər, bu da ümumi sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər. Uzun müddət davam edən ac qalma dövrləri bədənin normal funksiyalarını pozur və bu da bədəndə ciddi fəsadlar yarada bilər.
Qida maddələrinin əskikliyi
Bədən müxtəlif vitamin və minerallara ehtiyac duyur. Uzun müddət ac qalmaq bu həyati əhəmiyyətli maddələrin çatışmazlığına səbəb olur. Vitamin və mineral çatışmazlığı immun sistemin zəifləməsinə, sümük sağlamlığının pozulmasına və ümumi sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər. Xüsusilə də, dəmir, kalsium və B vitaminlərinin çatışmazlığı anemiya, osteoporoz və sinir sisteminin pozulması kimi xəstəliklərə səbəb ola bilər. Qida maddələrinin yetərsizliyi uzun müddət davam edərsə, bu orqanizmin ümumi sağlamlığına ciddi zərər verə bilər.
İmmunitet sisteminin zəifləməsi
Uzun müddət ac qalmaq bədənin immun sisteminə də mənfi təsir göstərə bilər. Bədən virus və bakteriyalarla mübarizə aparmaq üçün enerji və qida maddələrinə ehtiyac duyur. Bu maddələrin çatışmazlığı bədənin xəstəliklərə qarşı mübarizəsini zəiflədir. Nəticədə infeksiya və xəstəliklərə qarşı həssaslıq artır. Uzun müddət davam edən ac qalma dövrləri immun sistemin fəaliyyətini pozur və bədəni zərərli mikroorqanizmlərə qarşı müdafiəsiz buraxır.
Yekun
Uzun müddət ac qalmaq orqanizmə ciddi zərər verə bilən bir davranışdır. Orqanizmin normal fəaliyyət göstərməsi üçün enerji, vitamin və mineral mənbələrinə ehtiyacı var. Bu ehtiyaclar təmin edilmədikdə bədənin funksiyaları pozulur və müxtəlif sağlamlıq problemləri meydana çıxır. Ac qalmaqla bağlı hər hansı bir qərar verməzdən əvvəl bu qərarın bədənə təsirləri nəzərə alınmalıdır. Sağlam bir həyat tərzi üçün balanslı qidalanma və müntəzəm fiziki aktivlik ən ideal yoldur.
